Jeszcze przed śniadaniem wyszliśmy przed hotel, żeby zobaczyć, jak prezentuje się w świetle dnia...
Pierwsza rzecz rano to przyzwoite śniadanie, które wystarczy na dzień zwiedzania... Tutaj było z czego wybrać... Jajka w różnych formach, kiełbaski, samosy, lokalne dania z makaronem, pieczywo, dżem, masło, soczki. Zaczyna się dobrze...
Krótki spacer, około 600 m, pod górkę i jesteśmy u wejścia do naszej pierwszej pagody w Mjanmie - Maha Satkya Atulamanaung Ngarhtatgyi.
Kilka schodków i jesteśmy na tarasie przed bramą prowadzącą na ścieżkę, zakrytą daszkiem prowadzącą do pagody.
Pagody z zasady mieszczą się na wzgórzach co wymaga nieco wysiłku, by do nich podejść. Wprawdzie można dojechać do pagody ulicą od tyłu, ale co to za atrakcja...
Już na pierwszej bramie i w kilku kolejnych miejscach pierwsza ciekawostka i jednocześnie drobne zaskoczenie. Wbrew temu, co niektórym się wydaje, nowoczesne technologie dotarły też do państw azjatyckich..... tych mniej znanych i podobno słabiej rozwiniętych. Tablice świetlne w wielu miejscach to standard. Informują gdzie jesteśmy.
Tyle, że wyświetlana nazwa nijak ma się do tego, co widzimy na google map czy na planach miasta. Przełożenie nazw z alfabetu miejscowego na łaciński okazuje się nie być wcale takie proste...
Sama pagoda nie jest jakimś szczególnym osiągnięciem miejscowej architektury. To prosta wzniesiona w początkach XX w. stalowa konstrukcja, kryta płaskim stropem, bardziej przypominająca halę przemysłową niż świątynie.
Obiektem, który przyciąga do tej świątyni jest wielki posąg Buddy podarowany przez księcia Minyedeippa w1558 r.
Posąg liczy sobie blisko 14 m wysokości i w tym miejscu stoi od 1900 r.
Ciekawą postacią jest osoba darczyńcy. Otóż książę Minyedeippa był synem króla Anaukpetluna. Niezmiernie naraził się ojcu gdy wyszło na jaw, że ma romans z jedną z podrzędnych królewskich żon, córką Kengtung Sawbwa. Ojciec zrugał syna i postraszył karą śmierci, za czyn kwalifikowany jako zdrada stanu, wściekły syn po prostu zamordował ojca. Jako król Minyedeippa utrzymał władzę przez zaledwie 2 lata od 9 lipca 1628 do 19 sierpnia 1630 r. kiedy to został pojmany przez Dowódcę Gwardii Pałacowej i wydany pretendującemu do tronu, wujowi Thalunowi. Ten nie okazał łaski zabójcy i w listopadzie 1630 r, na liczącym sobie zaledwie 22 lata Minyedeippa, wykonano egzekucję... Po jego rządach pozostał jedynie ten posąg Buddy...
Poza posągiem Buddy jest w świątyni wiele kiczowatych elementów o charakterze religijnym - posążki Buddy, sceny z buddyjskich ksiąg - bardzo mało obiektów interesujących, poza dzwonem ...
... złoconymi ornamentami...
... oraz pięknie rzeźbionym tronem przeora klasztoru.
Z przed świątyni rozciąga się widok na kolejny obiekt, który odwiedzimy - świątynię Chaukhtatgyi Buddha.
Świątynia Chaukhtatgyi Buddha to również obiekt bez większej historii, ale sławny i wielbiony. O jego popularności świadczą chociażby wypełnione kasą skarbonki i wotywne dzbany.
Historia tego obiektu jest relatywnie krótka. Otóż w roku 1899 bogaty birmański biznesmen, potentat na rynku handlu zbożem, Sir Po Tha (w innym źródle zapisane jako U Po Tha) postanowił ufundować w Yangonie posąg Leżącego Buddy o gigantycznych rozmiarach.
Pierwszy posąg, który ukończono w 1907 r. uznano za niezbyt udany ze względu na niezachowanie proporcji oraz wyraz twarzy Buddy. Był posągiem wolnostojącym, w żaden sposób nieosłoniętym i według niektórych źródeł został uszkodzony podczas II wojny światowej.
(Zdjęcie pierwszej figury pochodzi ze zbioru: Rowe & Co. - Typical photographs of Burma : Burmese life and scenes[1], Rangoon: Rowe & Co., = 1900, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=25819878)
Stary posąg funkcjonował do roku 1957 kiedy to dokonano przebudowy świątyni. Został on rozebrany między 1957 a 1966 r. i w jego miejsce powstał nowy, za którego realizację odpowiedzialny był niejaki U Thaung, mistrz rzemiosła z miasta Tavoy (obecnie Dawei). Jako osłonę posągu wzniesiono potężną halę o konstrukcji kratownicowej. Stalowe elementy tej struktury posiadają oznaczenia “Lanarkshire Steel”, co pokazuje, że do miejsca przeznaczenia przebyły pół świata z Motherwell, na przedmieściach Glasgow. Nowy posąg poświęcony został w 1973 r.
Obecna postać Leżącego Buddy liczy sobie "zaledwie" 66 m długości...
Wyjątkowym elementem są oczy Buddy. Wykonano je ze szkła w zakładach Naga Glass Factory. Wymiar każdego oka to 177 cm na 58 cm.
Posąg "odziany jest" w bardzo bogato zdobione złocone "szaty".
Bardzo szczególnym elementem posągu są Stopy Buddy.
Aby je podziwiać wzniesiono specjalny podwyższony podest. Obok ustawiono tablicę dokładnie opisującą wszystkie przedstawione na stopach symbole. A jest ich w sumie 108 i każdy ma specjalne znaczenie.
Należy pamiętać, że w większości buddyjskich świątyń znajdziemy "Odcisk Stopy Buddy" uznawany jako "obiekt święty".
Według historii Buddy znaki na jego stopach pojawiły się natychmiast po urodzeniu. Na dworze działało wtedy 108 astrologów, ośmiu obecnych na miejscu zostało poproszonych o interpretację tego zjawiska. Siedmiu z nich stwierdziło, że dziecko zostanie albo Buddą albo też Cakkavatti czyli Królem Wszechświata. Tylko jeden o imieniu Sudatta Kondamma, który był wśród nich najmłodszy stwierdził, że przeznaczeniem królewskiego dziecka jest zostać Buddą ponieważ na stopie pojawił się znak Cakkavatti. Wychodząc z założenia, że wszystko, co jest reprezentowane na stopach będzie w hierarchii poniżej posiadacza tych stóp stwierdził on, że wyżej od Cakkavatti może być tylko Budda, tak więc dziecko to stanie się w przyszłości Buddą.
Jak wspomniałem wcześniej na każdej stopie Buddy jest 108 znaków - symboli. Znaki te reprezentują trzy światy: 59 z nich to symbole świata nieożywionego czyli Okasaloka; 21 reprezentuje świat ożywiony czyli Sallsloka i wreszcie Sankharaloka czyli świat zjawisk umysłowych i fizycznych związanych z przemijającą chwilą, wynikających ze zjawisk naturalnych reprezentowany jest przez pozostałe 28 znaków. Ich rozmieszczenie na stopach wskazuje, że Budda jest niejako ponad tymi trzema światami.
Każdy znak, poza centralnym złotym prostokątem z rozetą posiada przypisane mu znaczenie. Ustawienie znaków na prawej i lewej stopie stanowi lustrzane odbicie.
Opiszę kilka znaków według ich układu na stopie lewej, która ustawiona jest bardziej pionowo, co ułatwia odnalezienie na niej poszczególnych znaków.
I tak znak numer 1 znajduje się w pierwszej kolumnie znaków na dole - przedstawia on Wielką Dzidę. Kolejne znaki w górę to: 2 - Pałac Królewski, 3 - Woskowy Kwiat, 4 - Trzy równe linie na szyi, 5 - Ozdoba opaski na głowę, 6 - Misą na stoliku, 7 - królewskie łoże, 8 - Harpun i 9 - Wielopoziomowy dach. I tak dalej i dalej. Są tu więc i para złotych rybek (41), Król Lew (69 i Król Tygrys (70), Biały Słoń (72) i Rumak zrodzony w chmurach (71)... i tak dalej i dalej...
Modląc się do tych 108 znaków na stopach Buddy należy pamiętać, że Budda posiada wiele atrybutów, z których ze stopami wiążą się trzy. Pierwszy to Przywódca Świata czyli Tilokagga. Drugi to Ten, Który Dotarł do Końca Świata i Wszystkich Rzeczy na Świecie czyli Tilokantagu. I wreszcie trzeci to Ten, Który Zna Wszystkie Trzy Światy czyli Lokavidu.
Trzeba przyznać, że posąg ten robi wrażenie...
Poza wielkim posągiem Buddy w świątyni jest jeszcze kilka interesujących elementów.
Bardzo ciekawie prezentuje się zestaw zawieszonych w przypominającym podwójne wrota dwóch rytualnych bębnów.
Dwaj odziani w tradycyjne szaty tragarze podtrzymują wielki gong.
Kolejna konstrukcja to bęben szczelinowy w otoczeniu dwóch dzwonów. Tło tych elementów wyposażenia stanowią obrazy przedstawiające istotne momenty z życia Buddy.
Jest i rodzaj ołtarza świętego mnicha.
I wreszcie Pawi Tron dla Przeora klasztoru.
Różne elementy wystroju mają też różnych fundatorów, nie tylko z Mjanmy.
I jeszcze na wyjściu taki posąg Buddy...
Nie ma jeszcze 11:00 a my już zobaczyliśmy dwie świątynie z wymienianych jako 'musisz zobaczyć" w Rangunie. Czas ruszać dalej...
Kolejnym miejscem, które odwiedziliśmy tego dnia w Rangunie było jezioro Kandawgyi - wysunięte na południe jedno z dwóch dużych jezior w Rangunie. W tłumaczeniu jego nazwa to "Wielkie Królewskie Jezioro".
Jezioro Kandawgyi jest jeziorem sztucznym. Ten zbiornik wodny, o powierzchni 61 ha, został wykreowany w czasach brytyjskiej kolonizacji jako zapas wody dla miasta, poprzez wypełnienie niecki wodą doprowadzaną rurociągami z jeziora Inya. Jest to jezioro płytkie, którego głębokość mieści się w zakresie 50 do 115 cm. Jego linia brzegowa to około 5 km. Otoczone jest parkiem Kandawgyi Nature Park. Znajduje się w nim ogród zoologiczny, akwarium i park rozrywki.
Najbardziej znanym i fotografowanym obiektem na jeziorze Kandawgyi jest Karaweik - pałac położony na wschodniej stronie jeziora. Swoją nazwę przyjął od nazwy mitycznego ptaka o melodyjnym głosie. Konsekwentnie zdobią go podobizny tego baśniowego stwora, oczywiście bogato pozłocone. Projekt oparty na historycznej birmańskiej barce królewskiej Pyigyimon opracował architekt U Ngwe Hlaing. Obiekt ten powstał w latach 1972 - 1974. Obecnie obiekt wykorzystywany jest jako przybrzeżna restauracja.
Po dłuższym spacerze dochodzimy do ogromnego budynku z czterema wieżyczkami i neonem MSR. To Centralny Dworzec Kolejowy w Yangon.
Pierwszy dworzec kolejowy w tym miejscu wzniesiony został przez Brytyjczyków w 1877 r. i przebudowany w 1911 r. Dworzec w stylu wiktoriańskim z pięknymi trawnikami wokół zyskał miano "Bajkowego Dworca". Niestety, jako konstrukcja dużych rozmiarów powiązana z linią kolejową stał się ulubionym celem dla japońskich bombowców podczas II Wojny Światowej. Gdy Brytyjczycy zmuszeni zostali do wycofania się z Yangonu do Indii wycofujące się wojska wysadziły go w powietrze. Po wojnie powstał nowy dworzec w stylu birmańskim. Jego projekt został zatwierdzony 7 maja 1946 r. a jego autorem był inżynier Hla Thwin. Roboty budowlane rozpoczęto w styczniu 1947 roku, realizację ukończono w maju 1954 r. Oficjalne otwarcie miało miejsce 5 czerwca 1954. Z dworca tego można wybrać się na dość ciekawą wycieczkę - trwającą 3 godziny podróż wokół Yangonu.
Wśród zieleni parku Maha Bandula w niebo strzela Pomnik Niepodległości upamiętniający uzyskanie niepodległości przez kraj w 1948 r.
Wzdłuż jednego z boków parku Maha Bandula znajduje się budynek, który za czasów gdy Yangon był stolicą kraju pełnił funkcję Sądu Najwyższego. Budynek ten został wzniesiony według projektu brytyjskiego architekta Jamesa Ransome w latach 1905 - 1911. Reprezentuje styl architektoniczny określany jako indo-saraceński. Jego charakterystyczne elementy to wieża zegarowa i elewacje z czerwonej i żółtej cegły.
Obok znajduje się ratusz miasta Yangon. Zaprojektował go ten sam architekt, który zaprojektował centralny dworzec - U Tin. Budynek w stylu birmańskim powstał w latach 1926-1936.
A tuż obok, na środku wielkiego ronda znajduje się jeden z najważniejszych zabytków Yangonu - Pagoda Sule - ale o niej i kolejnych zabytkach w kolejnym wpisie...
